Strona główna » Własność intelektualna

Własność intelektualna

Pojęcie prawo własności intelektualnej, czy też prawo na dobrach niematerialnych, odnosi się do wszelkich wytworów ludzkiego umysłu, jak i praw do korzystania z nich. Prawo własności intelektualnej pozwala na zapewnienie sobie wyłączności właśnie w zakresie niematerialnych składników przedsiębiorstwa. Obejmuje dość szeroki zakres tematyczny. Najczęściej wskazuje się na:

• patenty,
• prawa ochronne obejmujące wzory przemysłowe, znaki towarowe (własność przemysłowa),
• prawa autorskie i prawa pokrewne.

Przedmiotem ochrony nie są przedmioty materialne, lecz pewne dobra stanowiące zjawiska o charakterze niematerialnym. Dobra niematerialne to dobra występujące w obrocie cywilnoprawnym, nie posiadające postaci materialnej. Stanowią one wynik trzech twórczości: artystycznej, naukowej i wynalazczej.

Cechą wspólną wszystkich praw własności intelektualnej jest to, że dają uprawnionemu możliwość zakazania innym pewnych czynności związanych zazwyczaj z gospodarczą eksploatacją dóbr będących przedmiotem ochrony. Należy zawsze pamiętać, iż prawa własności intelektualnej są dla przedsiębiorcy narzędziem obrony.

Źródła prawa własności intelektualnej.

Wszelkie podstawowe, obowiązujące polskie i międzynarodowe akty prawne z zakresu ochrony własności przemysłowej znaleźć można na stronie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej: http://www.uprp.pl/podstawowe-obowiazujace-akty-prawne/Lead03,50,262,1b,index,pl,text/

Model postępowania w celu uzyskania ochrony.

Prawo własności przemysłowej.

Zastrzeżenia patentowe, wyznaczając zakres przedmiotowy patentu, umożliwiają prawne ściganie osób, które wykorzystują wynalazek bez zgody jego właściciela. Odpowiednio: dla wzoru użytkowego udzielane jest prawo ochronne potwierdzane świadectwem ochronnym. Ochrona patentowa i warunki, na jakich udzielane są patenty są we wszystkich państwach podobne. W Polsce patenty udzielane są przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej a, od przystąpienia Polski do Europejskiej Organizacji Patentowej 1 marca 2004 roku, również przez Europejski Urząd Patentowy, jeżeli w zgłoszeniu patentu europejskiego wskazana została Polska. Patent jest ważny tylko w państwie, w którym zgłoszono wynalazek do ochrony.

Patent jest ważny pod warunkiem terminowego uiszczania odpowiednich opłat okresowych, których wysokość rośnie zwykle wykładniczo z czasem. Patent jest ważny maksymalnie przez 20 lat od daty zgłoszenia wynalazku, po czym wygasa, a wynalazek przechodzi do tzw. domeny publicznej. Zbiór patentów na ten sam wynalazek udzielonych przez różne urzędy patentowe tworzy tzw. rodzinę patentów. Zgłoszenie patentowe publikowane jest przez urząd patentowy po upływie 18 miesięcy od daty pierwszeństwa do uzyskania patentu (a więc, od pierwszego zgłoszenia tego wynalazku w jednym z urzędów patentowych).

Procedura – wybrane zagadnienia.

Procedura postępowania w przypadku patentów i wzorów użytkowych – główne etapy.

1. zapoznanie się z podstawowymi informacjami o ochronie prawnej wynalazków i wzorów użytkowych (http://www.uprp.pl/Informacje/info_wyn.doc).
2. sprawdzenie, czy nie narusza się praw wyłącznych (np. w bazach UPRP lub zbiorach literatury patentowej w Bibliotece UPRP).
3. dokonanie zgłoszenia. Zgłoszenia wynalazku lub wzoru użytkowego dokonuje się przez wniesienie do Urzędu Patentowego podania wraz z opisem rozwiązania, zastrzeżeniami patentowymi lub ochronnymi, skrótem opisu i rysunkami. Szczegółowe wymogi jakim powinno odpowiadać zgłoszenie określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 17 września 2001 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych (Dz. U. Nr 102 poz. 1119 oraz Nr 109, poz. 910 z 2005 r.).
4. wypełnienie formularza podania o udzielenie patentu na wynalazek (wzór użytkowy). W podaniu zamieszczone są uwagi dla wypełniających druk, w których można znaleźć szczegółowe informacje w jaki sposób należy wypełnić druk.
5. wniesienie opłaty za zgłoszenie na konto Urzędu Patentowego RP.
6. zgłaszający może występować przed Urzędem Patentowym RP osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem w postępowaniu zgłoszeniowym może być tylko rzecznik patentowy. Lista wraz z adresami rzeczników patentowych dostępna jest w witrynie internetowej Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.

Procedura postępowania w przypadku zgłaszania znaku towarowego – główne etapy.

1. zapoznanie się z podstawowymi informacjami o ochronie prawnej znaków towarowych.
2. sprawdzenie możliwości zarejestrowania nazwy w bazach Urzędu Patentowego oraz bazach międzynarodowych (bazy te podają informacje w związku z członkostwem Polski w międzynarodowych organizacjach udzielających prawa wyłączne) lub w Czytelni Ogólnej Urzędu Patentowego RP – czynnej w godz. 8.00 – 16.00; informacje o zgłoszeniach nowych znaków towarowych dokonywanych w procedurze krajowej – dostępne są w bazie znaków towarowych oraz Biuletynie Urzędu Patentowego po 3 miesiącach od daty zgłoszenia.
3. wypełnienie formularza podania o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. W podaniu zamieszczone są uwagi dla wypełniających druk, w których można znaleźć szczegółowe informacje w jaki sposób należy wypełnić druk oraz jak opisać znak.
4. obowiązkowe zamieszczenie w składanym formularzu wykaz towarów i/lub usług oraz wskazanie odpowiednich klas towarowych i/lub usługowych na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Towarów i Usług.
5. wniesienie opłaty za zgłoszenie na konto Urzędu Patentowego RP.
6. zgłaszający może występować przed Urzędem Patentowym RP osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem w postępowaniu zgłoszeniowym może być tylko rzecznik patentowy. Lista wraz z adresami rzeczników patentowych dostępna jest w witrynie internetowej Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.

Procedura postępowania w przypadku rejestracji znaku towarowego – główne etapy.

1. zapoznanie się z podstawowymi informacjami o ochronie prawnej wzorów przemysłowych
2. dokonanie zgłoszenia. Zgłoszenia wzoru przemysłowego dokonuje się przez złożenie do Urzędu Patentowego podania wraz z opisem wzoru przemysłowego (3 egzemplarze) oraz ilustracją (3 egzemplarze), przedstawiającymi przedmiot wzoru. Szczegółowe wymogi jakim powinno odpowiadać zgłoszenie określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 30 stycznia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych (Dz.U. nr 40, poz. 358 oraz z 2005r. nr 106, poz. 893).
3. wypełnienie formularza podania o udzielenie prawa z rejestracji na wzór przemysłowy. W podaniu zamieszczone jest pouczenie, w którym można znaleźć szczegółowe informacje w jaki sposób należy wypełnić druk.
4. wniesienie opłaty za zgłoszenie wzoru przemysłowego na konto Urzędu Patentowego RP.
5. zgłaszający może występować przed Urzędem Patentowym RP osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem w postępowaniu zgłoszeniowym może być tylko rzecznik patentowy. Lista wraz z adresami rzeczników patentowych dostępna jest w witrynie internetowej Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.

Ważne adresy w sprawach własności intelektualnej.

Urząd Patentowy RP

Aleja Niepodległości 188/192

00-950 Warszawa

Telefon Centrala – 022 825 80 01

Fax – 022 875 06 80

www.uprp.pl

Europejski Urząd Patentowy

Erhardstrasse 27

80 298 Munich

Niemcy

Telefon Centrala – +49 89 2399 0

Fax – +49 89 2399 4465

www.european-patent-office.org

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO)

34, chemin, des Colombettes,

1211 Geneve 20 Suisse

Telefon Centrala – 022 338 91 11

Fax – 41-22 733 54 28

www.wipo.int

www.ompi.int

Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM)

Avenida de Europa 4

E-03008 Alicante

Telefon Centrala – +34 965 139 100

Fax – +34 965 139 173

www.oami.eu.int

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

ul. Oczapowskiego 2

10-957 Olsztyn

tel. 089 523 33 09

www.uwm.pl